تحولات فرهنگی ایران در دوره قاجاریه و مدرسه دارالفنون

کتاب حاضر نگاهی است به فرآیند اعزام دانش‌آموزان ایرانی به اروپا، همچنین مروری است بر تاریخچه، تحولات مدرسه دارالفنون، معرفی اجمالی دانش‌آموزان و معلمان، نیز تاثیرات آن مدرسه در تاریخ ایران با اشاره به تحولات فرهنگی و اوضاع و احوال اجتماعی آن عصر که از هفت بخش تشکیل شده است. در بخش اول سرآغاز فرستادن دانش‌آموزان ایرانی به خارج ار کشور برای ادامه تحصیل، بررسی می‌شود. در این بخش با چهار گروه از دانش‌آموزان اعزامی به اروپا در دوره قاجار آشنا می‌شویم. بخش دوم عبارت است از: معرفی دانش‌آموزان اعزامی به اروپا از زمان فتحعلی شاه تا زمان ناصرالدین شاه، مدرسه دارالفنون و تحولات فرهنگی آن از زمان سلطنت تا زمان حاضر، تشکیلات اداری و سازمانی مدرسه، نظام آموزشی و رشته‌های تحصیلی آن، وضعیت دانش‌پژوهان و مسئولان مدرسه، و گزارش‌های مربوط به آن. بخش سوم کتاب به معرفی معلمین خارجی اختصاص دارد. چگونگی استخدام، شرح حال و مترجمین آنها، پزشکان و دندان پزشکان خارجی عصر ناصرالدین شاه، سرنوشت اساتید خارجی مدرسه دارالفنون، تشکیلات فرهنگی و بهداشتی خارجیان در ایران، تاسیس بریگاد قزاق و قرارداد تعدادی از معلمین نظامی مدرسه یاد شده از مطالب این بخش است. بخش چهارم شامل شرح حال تعدادی از معلمین ایرانی مدرسه دارالفنون است. بخش پنجم، توصیفی است درباره چگونگی فرستادن دانش‌آموزان دارالفنون به فرانسه در زمان ناصرالدین شاه، شرح حال و وضعیت اقتصادی آنها در آن کشور، گزارش‌های رسمی مسئولان و اساتید شاگردان اعزامی به فرانسه درباره آنان، نتایج فرستادن آنها به اروپا، و وضعیت دیگر دانش‌آموزان اعزامی به خارج در سال‌های پایانی سلطنت ناصرالدین شاه. بخش ششم دربردارنده مطالبی در خصوص سرنوشت دارالفنون بعد از مرگ ناصرالدین شاه و شرح حال دانش‌آموزان فرستاده شده به اروپا در این دوره است. در آخرین بخش کتاب، مدرسه نظامی "سن سیر"، چگونگی فرستادن دانش‌آموزان ایرانی به خارج در دوره پهلوی و نیز وضعیت پزشکان و دندان‌پزشکان در ایران و خارج از کشور (در گذشته و حال) بررسی شده است. کتاب با فهرست منابع و ضمایمی شامل فهرست نام سفرا، وزرا و نمایندگان سیاسی کشورهای مختلف در ایران و فهرست اعلام و نام‌ها، همچنین تصویر تعدادی سند و عکس‌هایی از شخصیت‌های مشهور دوران معاصر به پایان می‌رسد .