رساله لالان

[quote='jahan63']با تشکر از شما بابت این نکتۀ مهم و در خور توجه. البته در اینکه تصحیح، اساساً می بایست از روی نسخۀ خطی صورت بگیرد تردیدی نیست اما واژۀ تصحیح، به این علت به کار گرفته شده که آقای نصرت اله فتحی در کتاب مجموعه آثار قلمی ثقه الاسلام، متن چاپ شده را به طور مستقیم از روی نسخه خطی ثقه الاسلام آورده اند اما بدون ویرایش و تصحیح. در واقع، مصحح رسالۀ لالان، با یک نسخۀ خطی که صرفاً تایپ شده است روبرو بوده. چنانچه در مقام مقایسه برآیید متوجه می شوید که متن مزبور، تنها اغلاط نگارشی نبوده تا فقط به آن عنوان «ویرایش» لقب دهیم بلکه واژه هایی هم در آن وجود داشته که بعلل مختلف مانند نامعلوم یا ناخوانا و یا ناشناس بودن، باعث شده طوری تایپ شود که متن را از دیدگاه ثقه الاسلام دور کرده بود که آنها تصحیح شده است و می توان عنوان «تصحیح» را بر آن بار کرد.[/quote]
نکته اینجا است که در صورتی که ایشان دسترسی به متن خطی نداشته اند چگونه توانسته اند اغلاط متن آقای فتحی را تشخیص دهند؟ منظور اینکه هر تصحیحی مستلزم رجوع به نسخه (یا نسخ) اصلی است، نه متنی که از فیلتر مصححی دیگر گذشته است. صرفا به عنوان مثال عرض می کنم، تصحیح از روی یک نسخه ی تصحیح شده ی چاپ شده، مانند این است که کسی متن فارسی ترجمه ای را بدون دیدن متن اصلی (به زعم خودش) اصلاح کند و به نام ترجمه بر کار خود بگذارد (همان کاری که مرحوم شاملو با ترجمه ی گیلگمش کرد). تصحیح آقای فتحی هر قدر هم واویلا باشد، اصلاح آن را نمی توان تصحیح خواند. اینها را گفتم چون دیدم کار آقای جهانی پور نتیجه ی علاقه و دقت و زحمت است وگرنه اگر کار ایشان از زمره ی قاذورات اینترنتی بود که این تذکر دوستانه و مشفقانه هم جا نداشت. با امید انتشار پژوهش های بعدی ایشان.

[quote='alitad']ظاهرا آقای جهانی پور متن رساله ی ثقه الاسلام را از روی متن چاپ شده خوانده و ویراسته اند که این البته به معنای تصحیح متن نیست. امیدوارم فرصتی برای ایشان و دیگران باشد که متون دوره ی مشروطه را مجددا از روی دستنوشته بخوانند و واقعا تصحیح مجدد کنند. نسخه های چاپ شده ی رسائل دوره ی مشروطه، بعضا نادقیق است.[/quote]
با تشکر از شما بابت این نکتۀ مهم و در خور توجه. البته در اینکه تصحیح، اساساً می بایست از روی نسخۀ خطی صورت بگیرد تردیدی نیست اما واژۀ تصحیح، به این علت به کار گرفته شده که آقای نصرت اله فتحی در کتاب مجموعه آثار قلمی ثقه الاسلام، متن چاپ شده را به طور مستقیم از روی نسخه خطی ثقه الاسلام آورده اند اما بدون ویرایش و تصحیح. در واقع، مصحح رسالۀ لالان، با یک نسخۀ خطی که صرفاً تایپ شده است روبرو بوده. چنانچه در مقام مقایسه برآیید متوجه می شوید که متن مزبور، تنها اغلاط نگارشی نبوده تا فقط به آن عنوان «ویرایش» لقب دهیم بلکه واژه هایی هم در آن وجود داشته که بعلل مختلف مانند نامعلوم یا ناخوانا و یا ناشناس بودن، باعث شده طوری تایپ شود که متن را از دیدگاه ثقه الاسلام دور کرده بود که آنها تصحیح شده است و می توان عنوان «تصحیح» را بر آن بار کرد.

ظاهرا آقای جهانی پور متن رساله ی ثقه الاسلام را از روی متن چاپ شده خوانده و ویراسته اند که این البته به معنای تصحیح متن نیست. امیدوارم فرصتی برای ایشان و دیگران باشد که متون دوره ی مشروطه را مجددا از روی دستنوشته بخوانند و واقعا تصحیح مجدد کنند. نسخه های چاپ شده ی رسائل دوره ی مشروطه، بعضا نادقیق است.