مقدس و نامقدس
امتیاز دهید
نویسنده:
میرچا الیاده
مترجم:
نصرالله زنگویی
امتیاز دهید
میرچا الیاده (1907-1986م.) جامعه شناس و مورخ فرانسوی رومانیایی تبار، این رساله را در سال 1956منتشر کرد، هدف این رساله روشن و ترکیبی، تهیه مقدمه ای کلّی و مستدل بر مطالعه پدیدار شناختی و تاریخی وقایع دینی برای عموم مردم است.
الیاده در این اثر رفتار انسان متدین را در کنش و واکنش آن با وحشت ها و عقل او مطالعه می کند و در سراسر اثر خود، این جنبه دوم را در جامعه های باستانی و شرقی روشن می سازد.
به گفته نویسنده ؛ این کتاب کوچک ممکن است به عنوان مقدمه ای کلی، نه مطالعه ای دقیق، بر تاریخ ادیان به کار آید.
در این کتاب کیفیات مکان ها، زمان ها و اشیاء مقدس و موقعیت مشترک انسان های باورمند در جهانی که با ارزش های مذهبی پر شده است توصیف می شود. لیکن این یک مطالعه و بررسی در تاریخ ادیان به معنای دقیق نیست، چون نویسنده در مثال های یاد شده، نشان دادن زمینه های تاریخی – فرهنگی آنها را تعهد نکرده است.
توفیق این کتاب مطمئنا به سبب دیدگاه جدید و اساسی نویسنده آن است چرا که وی به جای مطالعه و بررسی عقاید درباره خدا و دین، یه تحلیل کیفیات تجربه مذهبی می پردازد. صرف نظر از جنبه های عقلانی و نظری دین، نویسنده عمدتاَ اندیشه خود را بر جنبه غیر عقلانی دین متمرکز می سازد.
نویسنده در این کتاب می کوشد که پدیده مقدس را با تمام پیچیدگی اش، و نه فقط تا آنجا که غیر عقلانی است ارائه دهد. آنچه که به نویسنده کتاب مربوط خواهد شد پیوند میان عناصر عقلانی و غیر عقلانی نیست بلکه مقدس با تمام کلیت آن است و نویسنده در صفحات کتاب سعی کرده تعریفی کلی و مفصل از تضاد بین مقدس و نامقدس بیان کند تا برای مخاطب قابل فهم باشد.
کتاب" مقدس و نامقدس" در 5 فصل به نگارش درآمده است. فصل اول مکان مقدس و مقدس ساختن جهان را به تصویر می کشد و در آن مباحثی چون تجلیات خداوند متعال و آیات، هیولا و کیهان، معبد، کلیسای صدر مسیحیت و کلیسای جامع و غیره را مورد بررسی قرار می دهد.
در فصل دوم نویسنده زمان مقدس و افسانه ها را بررسی کرده و در فصل سوم تقدس طبیعت و دین کیهانی مورد تحلیل قرار می گیرد.فصل چهارم به وجود انسان و حیات تقدس شده می پردازد و جوامع مردان و جوامع زنان و مبحث مقدس و نامقدس در جهان امروزی را مورد واکاوی قرار می دهد.
فصل پایانی نیز با عنوان بررسی ترتیب تاریخی، تاریخ مذهب را به مثابه شاخه ای از علم معرفی کرده و ابعاد گسترده آن را بررسی می کند.
بیشتر
الیاده در این اثر رفتار انسان متدین را در کنش و واکنش آن با وحشت ها و عقل او مطالعه می کند و در سراسر اثر خود، این جنبه دوم را در جامعه های باستانی و شرقی روشن می سازد.
به گفته نویسنده ؛ این کتاب کوچک ممکن است به عنوان مقدمه ای کلی، نه مطالعه ای دقیق، بر تاریخ ادیان به کار آید.
در این کتاب کیفیات مکان ها، زمان ها و اشیاء مقدس و موقعیت مشترک انسان های باورمند در جهانی که با ارزش های مذهبی پر شده است توصیف می شود. لیکن این یک مطالعه و بررسی در تاریخ ادیان به معنای دقیق نیست، چون نویسنده در مثال های یاد شده، نشان دادن زمینه های تاریخی – فرهنگی آنها را تعهد نکرده است.
توفیق این کتاب مطمئنا به سبب دیدگاه جدید و اساسی نویسنده آن است چرا که وی به جای مطالعه و بررسی عقاید درباره خدا و دین، یه تحلیل کیفیات تجربه مذهبی می پردازد. صرف نظر از جنبه های عقلانی و نظری دین، نویسنده عمدتاَ اندیشه خود را بر جنبه غیر عقلانی دین متمرکز می سازد.
نویسنده در این کتاب می کوشد که پدیده مقدس را با تمام پیچیدگی اش، و نه فقط تا آنجا که غیر عقلانی است ارائه دهد. آنچه که به نویسنده کتاب مربوط خواهد شد پیوند میان عناصر عقلانی و غیر عقلانی نیست بلکه مقدس با تمام کلیت آن است و نویسنده در صفحات کتاب سعی کرده تعریفی کلی و مفصل از تضاد بین مقدس و نامقدس بیان کند تا برای مخاطب قابل فهم باشد.
کتاب" مقدس و نامقدس" در 5 فصل به نگارش درآمده است. فصل اول مکان مقدس و مقدس ساختن جهان را به تصویر می کشد و در آن مباحثی چون تجلیات خداوند متعال و آیات، هیولا و کیهان، معبد، کلیسای صدر مسیحیت و کلیسای جامع و غیره را مورد بررسی قرار می دهد.
در فصل دوم نویسنده زمان مقدس و افسانه ها را بررسی کرده و در فصل سوم تقدس طبیعت و دین کیهانی مورد تحلیل قرار می گیرد.فصل چهارم به وجود انسان و حیات تقدس شده می پردازد و جوامع مردان و جوامع زنان و مبحث مقدس و نامقدس در جهان امروزی را مورد واکاوی قرار می دهد.
فصل پایانی نیز با عنوان بررسی ترتیب تاریخی، تاریخ مذهب را به مثابه شاخه ای از علم معرفی کرده و ابعاد گسترده آن را بررسی می کند.
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی مقدس و نامقدس
میرچا الیاده همانطور که گفتید تلاش می کند ماهیت دین را با توجه به تطبیق دادن متون مقدس و گزارش های حاکی از مراسم تشریح کند و گرایش به تاریخ گرایی دارد ولی برای بررسی ماهیت دین از دیدگاه علوم اجتماعی که دین را از همان بعد ناظر نگاه می کنند، به کتاب های زیر مراجعه کنید :
کتاب های بزرگان جامعه شناسی :
صور بنیانی حیات دینی، امیل دورکیم، نشر مرکز
مقالاتی درباره دین: فلسفه و جامعه شناسی دین، گئورگ زیمل، انتشارات ثالث
جامعه شناسی دین، ماکس وبر، انتشارات ثالث
اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری، ماکس وبر، انتشارات علمی و فرهنگی (در خود کتابناک قابل دانلود هست)
جامعه شناسی دین، ماکس وبر، انتشارات ثالث
سایبان مقدس (عناصر نظریه جامعه شناختی دین)، پیتر برگر، انتسارات ثالث
اعتقاد بدون تعصب، پیتر برگر، نشر گمان
کتاب های بزرگان انسان شناسی:
شاخه زرین، جیمز جرج فریزر، انتشارات آگاه
نظریه عمومی جادو، مارسل موس، نشر مرکز
علم، جادو و دین، برانیسلاو مالینوفسکی، انتشارات جامی
توتمیسم، کلود لوی استروس، انتشارات توس (در خود کتابناک قابل دانلود هست)
کتاب های بزرگان روان شناسی :
تنوع تجربه دینی، ویلیام جیمز، انتشارات حکمت
آینده یک پندار، زیگموند فروید، انتشارات آسیا (در خود کتابناک قابل دانلود هست)
موسی و یکتاپرستی، زیگموند فروید، نشر نی (از سایت های دیگر قابل دانلود هست)
توتم و تابو، زیگموند فروید (در خود کتابناک قابل دانلود هست)
مذاهب ارزش ها و تجربه های والا، آبراهام مزلو، انتشارات آگه
کارل گوستاو یونگ روان شناس، درباره مذهب نوشته است که تقریبا هم سبک و سیاق میرچا الیاده هست و فکر نکنم مورد نظرتان باشد. مقاله مسئله یهود نوشته کارل مارکس می تواند مفید باشد که یکی از بخش هایی است که مارکس به مذهب می پردازد. کتاب های دیگری هم شاید باشد که من متاسفانه نمی شناسم.