تاریخ نافع

به کوشش: احرار مختار

کتابی با نام «تاریخ نافع» نه تنها برای خوانندگان و علاقمندان به تاریخ ماوراء النهر، بلکه برای مورخان نیز ناشناخته است. این کتاب در فاصله سال های 1341 تا 1346 ه. ق (1923 تا 1927 میلادی) نوشته شده است. مولف کتاب،«محمد علی بن محمد بلجوانی» در حدود سال 1860 میلادی متولد شده و در حدود سال 1930 در گذشته است. او در شهرهای مختلف ماوراء النهر آن روزگار (سمرقند، بخارا و...) می زیسته است. «تاریخ نافع»، منبع ارزشمند و معتبری برای آشنایی با تاریخ امارت بخارا، نظام اداری آن، وظیفه های منصب داران امیری و مانند اینهاست. این اثر به ویژه برای آموختن تاریخ انقلاب بخارا، وضعیت این شهر مرکزی در سال های نخست غلبه حاکمیت شوروی، اولین گام های این دولت، مبارزه با دشمنان داخلی (باسمچیان)، منبعی بی نظیر است. «تاریخ نافع»، اطلاعات موجود در آثار «صدرالدین عینی»، «صدر ضیاء» و دیگر مورخان را درباره امارات بخارا کامل می کند، و به تاریخ ماوراء النهر صفحه هایی نوین می افزاید.