تاریخ سیاسی اجتماعی شاهسون های مغان

494 صفحه

کتاب حاضر بر پایه‌ی پژوهش‌های میدانی و تحقیقات مفصل کتابخانه‌ای به بررسی تاریخ سیاسی و اجتماعی یکی از اتحادیه‌های بزرگ ایلی ایران یعنی شاهسون‌های آذربایجان اختصاص دارد. شاهسون نام تعدادی از گروه‌های ایلی است که از دوران صفویه در بخش‌هایی از شمال غرب ایران به ویژه مغان و اردبیل به سر می‌بردند. احتمالا مهم‌ترین وجه تمایز شاهسون‌ها از سایر گروه‌های ایلی ایران، نظام منحصر به فرد مرتعداری بوده است. در این کتاب ابتدا از خاستگاه شاهسون‌ها و چگونگی شکل‌گیری و ظهور اتحادیه‌ی طوایف شاهسون از اواخر دوره‌ی صفوی تا اوایل دوره‌ی قاجار و به ویژه در دوره‌ی نادرشاه سخن رفته است. سپس مناسبات شاهسون‌ها با دولت‌های ایران، روسیه و قدرت‌های محلی در قرن نوزدهم میلادی و نقش این ایل و رویدادهای سیاسی ایران در دوره‌ی قاجار بررسی شده، هم چنین دگرگونی‌های اجتماعی و سازمان سیاسی ایل و در نهایت علل فروپاشی اتحادیه‌ی ایلی در دوره‌ی پهلوی به تفصیل بحث شده است. در پایان به مولفه‌های تاریخ و هویت شاهسون‌ها توجه شده و نشان داده می‌شود روایت‌های طبقات مختلف مردم (شاهان، امرا، روسای طوایف، نظامیان و طبقه‌ی رعیت) از عناصر هویتی و خاستگاه شاهسون‌ها، تفسیر و دریافت‌های متفاوتی از تاریخ و هویت شاهسون‌ها را موجب شده است.