داستان مرغان: متن فارسی رساله الطیر خواجه احمد غزالی

به انضمام رساله الطیر خواجه احمد غزالی

بهره گیری از داستان سفر مرغان به سوی سیمرغ، در بیان رمزی و تمثیلی سیر و سلوک معنوی یکی از موضوعات مورد توجه عرفای قرون پنجم و ششم هجری است که از قرن پنجم به تدریج به تکمیل و ذکر نکات عرفانی داستان پرداختند. ابن سینا نخستین کسی است که در فرهنگ اسلامی داستان مرغان را تحریر نمود لیکن سابقه این حکایت تا هند و یونان قدیم نیز می رسد. مشهورترین صورت این داستان که در حقیقت بیان تمثیلی سفر روح و تقرب جستن او به سوی حق است، منطق الطیر عطار می باشد. پیش از عطار خواجه احمد غزالی و برادرش امام محمد غزالی رساله الطیرهایی به نثر نوشته بودند. رساله امام محمد به زبان عربی و داستان خواجه احمد به فارسی است. طرح کلی داستان در هر دو اثر مشابه است اما در بیان مطالب اختلافاتی جزئی وجود دارد. هر دونوشته نخستین گزارش از سفر مرغان محسوب می شوند که جنبه عرفانی محض دارند. در کتاب حاضر رساله الطیر خواجه احمد غزالی به کوشش نصرالله پورجوادی و از روی مجموعه خطی محفوظ در کتابخانه حمیدیه تهیه شده است. در بخش دوم کتاب رساله الطیر امام محمد غزالی ضمیمه شده است که از روی یک نسخه چاپی و یک نسخه خطی محفوظ در کتابخانه مجلس تدوین گشته است. در پایان کتاب نیز خلاصه ای از پیشگفتار به انگلیسی آمده است.