خلاصه کتاب مشکلات جنسیت

فمینیسم و دگرگون‌سازی هویت

خلاصه کتاب «مشکلات جنسیت» (Gender Trouble) درآمدیست بر کتاب بحث‌برانگیز جودیت باتلر (Judith Butler)، فیلسوف و نظریه‌پرداز آمریکایی که در سال ۱۹۹۰ منتشر شده است.
در این اثر بنیادین، باتلر با به چالش کشیدن مفاهیم سنتی و اساسی‌گرایانه درباره جنسیت و هویت جنسی، نظریه «اجراگری جنسیت» (gender performativity) را مطرح می‌کند. او استدلال می‌کند که جنسیت نه یک واقعیت بیولوژیکی ثابت، بلکه مجموعه‌ای از کنش‌های تکراری است که در طول زمان درونی شده و طبیعی به نظر می‌رسند. باتلر با تلفیق اندیشه‌های فلسفی فوکو، دریدا و اندیشمندان پساساختارگرا، استدلال می‌کند که دوگانه‌های جنسیتی مرد/زن و مفاهیم هویت جنسی، برساخته‌های اجتماعی و فرهنگی هستند که توسط نظام‌های قدرت حاکم تقویت و بازتولید می‌شوند. «مشکلات جنسیت» نه تنها یک اثر نظری تاثیرگذار، بلکه دعوتی به مقاومت در برابر هنجارهای تحمیلی جنسیتی و بازاندیشی در مفاهیم هویت است.
باتلر که استاد فلسفه و ادبیات تطبیقی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی است، با این کتاب تاثیری عمیق و ماندگار بر مطالعات جنسیت، فمینیسم و نظریه کوئیر گذاشته است.

بخشی از کتاب مشکلات جنسیت:
«شاید مسئله «هویت» اساساً مشکل‌ساز نیست، اما راهی که ما هویت را به عنوان اصل سازمان‌دهنده سیاست مفهوم‌سازی می‌کنیم، مشکل‌آفرین است. ساختن دسته‌بندی‌های هویتی به عنوان بنیان سیاست، همیشه با یک عملیات قدرت همراه است که برخی افراد را طرد می‌کند، همان‌هایی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند با معیارهای هنجاری تطبیق یابند. تصور رایج این است که باید ابتدا یک هویت وجود داشته باشد تا منافع سیاسی ایجاد شود و سپس کنش سیاسی بر اساس آن صورت گیرد. اما آیا «هویت» واقعاً مقدم بر منافع سیاسی است، یا اینکه هویت‌ها صرفاً به عنوان اثرات یا نتایج گفتمان‌های خاص ظهور می‌یابند؟ به عبارت دیگر، فرایندهای سیاسی که «هویت» را تولید می‌کنند، همزمان برخی تجارب را محو یا غیرقابل فهم می‌کنند، و این دقیقاً موضعی است که ما باید از آن به بررسی اتیک و سیاسی عمیق‌تر بپردازیم.
هنگامی که جنسیت را به عنوان اجرا می‌فهمیم - و نه به عنوان بیان یک جوهره یا واقعیت ثابت درونی - چه چیزی آشکار می‌شود؟ این دیدگاه نشان می‌دهد که ما وجود یا عدم وجود یک «هویت جنسیتی حقیقی» را اساساً تشخیص نمی‌دهیم، بلکه از نشانه‌ها و رمزگان فرهنگی موجود استفاده می‌کنیم تا خود را به عنوان زن یا مرد «اجرا» کنیم. جنسیت به معنای حقیقی کلمه، یک عمل است؛ یک استراتژی بقاست که در شرایطی که تنبیه‌های سخت اجتماعی برای عدم اجرای درست آن وجود دارد، ماهیتی اجباری به خود می‌گیرد. جنسیت نمایشی است که از طریق تکرار اعمال بدنی، ژست‌ها و حرکات در یک فضای فرهنگی تنظیم شده عمومی، معنا پیدا می‌کند. این اجراها چنان تکرار می‌شوند که به طبیعی جلوه می‌کنند و این توهم را ایجاد می‌کنند که یک هسته یا جوهر جنسیتی درونی وجود دارد که بیان می‌شود، در حالی که در واقعیت، این جوهر خود ساخته و پرداخته همان اعمال، ژست‌ها و کنش‌هایی است که به ظاهر بیانگر آن هستند.»