گویش و فرهنگ الیگودرز

از متن کتاب:
در مورد پیشینه و سابقه لرستان در کتاب عشایر مرکزی ایران چنین آمده است:
منطقه وسیعی از غرب و مرکز ایران قلمرو لرهایی است که از حدود نیمه قرن ششم هجری در آن نواحی به قدرت رسیده و حکومتی تشکیل داده اند که در تاریخ ایران به اتابکان لرستان معروف می باشند. اتابکان مذکور در حدود سه قرن در مناطق لر نشین حکومت داشته و حاکم آنها را والی می نامیدند.
مقارن قرن چهارم هجری لرستان "عملا به دو منطقه لرنشین (لر بزرگ و لر کوچک) تقسیم شده بود که دو برادر زمام اداره امور هر دو قسمت را در دست داشتند، حد فاصل و مرز منطقه هر دو قسمت لرنشین کاملا مشخص بود و شاخه رود دز از حوالی بروجرد تا دزفول این دو طلایه را از هم مشخص می نمود.
لر کوچک:
منطقه لرستان را لرستان صغیر هم نوشته اند، محدوده لر کوچک بین دزفول از جنوب کرمانشاه در شمال رود دز، در مشرق و مرزهای غربی کشور واقع شده است، هر چند که سراسر استان لرستان کوهستانی است ولی کبیر کوه، که مشهورترین کوه منطقه می باشد با جهت شمال غربی، جنوب شرقی لرستان را به دو قسمت پیشکوه و پشتکوه تقسیم می نماید. گاهی حد فاصل دو منطقه را سیمره نیز می دانند، زیرا رود مذکور در دامنه شمالی کبیرکوه و به موازات آن به سمت داخل ایران جریان پیدا می کند.
سرزمین های شمالی کبیرکوه که به پیشکوه معروف است، مرکزش خرم آباد و سرزمین های جنوبی که به پیشکوه معروف است مرکزش ایلام می باشد. حکمرانان مشهور منطقه لر لوچک به اتابکان بر لر کوچک مشهورند، و از سال ۵۷۰ تا ۱۰۰۶ هجری یعنی نزدیک به پنج قرن در آن نواحی حکومت می کرده اند...