گلستان هنر

قاضی میر احمد منشی نویسنده و مورخ قرن دهم و اوایل قرن یازدهم،‌ استاد اسکندر بیک صاحب ذیل عالم آرای عباسی است. پدر قاضی میر احمد از مقربان درگاه شاه طهماسب بوده و میر احمد نیز چهار سال منشی حکومت خراسان شاهزاده ابراهیم بود. وی شعر و انشا، هیأت و ریاضی، صرف و نحو و خط ثلث را نزد استادان روزگار فراگرفت و علاوه بر اینها در هنرهای دیگر هم سرآمد بود. از او علاوه بر گلستان هنر، خلاصه التواریخ، مجمع الشعرا و جمیع الخیارتذکره الشعرا نیز باقی است. پیش از او نیز معاصرین وی راجع به خطاطان و نقاشان آن زمان پرداخته بودند ولی کتاب گلستان هنر با وجود اختصار مطالب، کامل ترین و آخرین آنهاست. تصحیح کتاب حاضر را احمد سهیلی خوانساری از روی 6 نسخه انجام داده است. این کتاب قاضی منشی به زبان روسی و انگلیسی نیز ترجمه شده است. در مقدمه کتاب، درباره تاریخ پیدایش خط عربی و فارسی، تاریخ نقاشی و نقاشان مشهور مطالبی بیان شده و مطالب کتاب نیز در چهار فصل تبویب شده است: خط ثلث و پیدایش آن، خوشنویسان تعلیق و نسخ تعلیق و ذکر احوال خوشنویسان مواد فصول را تشکیل می دهد. در خاتمه کتاب نیز جدول بندی، تذهیب و طرز ساختن رنگهای مختلف بیان شده و نمونه خط یا نقاشی هر هنرمند آورده شده است.