مقدمه ای بر سیر فلسفه در جهان باستان

اندیشه فلسفی بشریت در عصری پیدایش یافت که نظام عشیرتی نخستین جای خود را به نخستین جوامع و حکومتهای طبقاتی می داد. انگاره های جدا و مستقل فلسفی که آزمونهای چندین هزار ساله انسان در آنها تعمیم یافته بود، در چند اثر ادبی مصر باستان و بابل باستان ضبط شده است. اما در این سرزمین ها به موجب سلسله ای از شرایط تاریخی سنتهای فلسفی تشکیل نشد. بدیهی است که در بررسی فرهنگ معنوی این جوامع باستانی از آثار فلسفی و به ویژه از مکاتب فلسفی، نمی توان سخنی به میان آورد.
چنین سنتهایی براساس شواهدی که در دست است، در هند باستان که تاریخ جامعه طبقاتی آن تقریبا همزمان با تاریخ جوامع طبقاتی مصر و بابل باستان آغاز شده، پیش از جاهای دیگر به وجود آمد. نخستین آثاری که بنای سنت فلسفی هند باستان بر آنها استوار است در هزاره دوم و آغاز هزاره اول پیش از میلاد تدوین شد. در این دوره بود که قبایل گله دار - به نام آریا - از شمال باختری به سرزمین هند هجوم آوردند و نفوس بومی آن را مطیع خود کردند...