لهجه تهرانی

کتاب «لهجه تهرانی» با تالیف لازار ساموئیلوویچ پی‌سیکوف، حاصل مشاهده‌های نویسنده از گویش مردم تهران در سال‌های پس از شهریور ۱۳۲۰ است. مولف همچون یک زبان‌شناس کاملاً توصیف‌گرا بر پیکره زبانی‌ای که از زبان مردم کوچه و بازار فراهم آورده، تکیه کرده است؛ اما در عین حال، در موارد بسیاری، نظریات و داوری‌های دیگر فارسی‌شناسان را نیز در مقایسه با داده‌های زبانی گردآورده خود، به نقد کشیده است. متن اصلی کتاب در ۱۹۶۰ منتشر شده است؛ اما داده‌های لازم برای تدوین آن را پی‌سیکوف پس از پایان تحصیل در مؤسسه شرق‌شناسی مسکو، در ۱۹۴۱ و در مدت اقامتش در تهران، گردآورده است. بخش عمده‌ای از داده‌های زبانی کتاب، که جمله‌های یادداشت‌شده از زبان مردم تهران است، در پایان کتاب گنجانده شده است و تقریبا هم همه جنبه‌های زبانی لهجه رایج تهران آن روزگار بررسی شده و بخش‌های مستقلی از کتاب به صرف، نحو، واژه‌سازی و ویژگی‌های آهنگ جمله اختصاص یافته است. واژه‌نامه سه‌زبانه پایان کتاب (فارسی ـ انگلیسی ـ روسی/ روسی ـ انگلیسی ـ فارسی) را نیز می‌توان از نخستین کوشش‌های تدوین یک واژه‌نامه تخصصی زبان‌شناسی برای اصطلاحات روسی دانست.