داستانهای محبوب القلوب

برخوردار بن محمود ترکمان فراهی متخلص به ممتاز از نویسندگان اواسط دوران صفویه است که به منشی‌گری اشتغال داشته و در رابطه با شغل خود مسافرت‌هایی به مرو و هرات و مشهد و اصفهان و قوچان کرده و همه جا از راه زبان‌آوری و سخندانی و قلم‌زنی در دستگاه حکام موقعیت مطلوب یافته است. شهرت وی به دلیل کتاب «محبوب القلوب» است. این کتاب شامل هفت بخش به این ترتیب است: در طریق سعادت انسان، در آداب معاشرت و سخن گفتن، در نیکوکاری، در بیان تسلیم و رضا، در بیان آداب مصاحبت و رفتار با خلق، در بیان قناعت و سخاوت و همت و بیان آفت حسد، حکایت رعنا و زیبا و بیان مکر زبان و مردان. در هر باب به مناسبت حکایت‌ها و افسانه‌های کوتاه و بلند ذکر کرده و گاه به شیوه «کلیله و دمنه» و «هزارویک‌شب» حکایت در حکایت آورده است. نویسنده در این کتاب حکایت‌های «محبوب القلوب» را بیان کرده و افزون بر بیان، آنها را تلخیص نیز کرده است. در این کتاب پاره‌ای کاربردهای خاص وجود دارد و همچنین بعضی واژه‌ها و تعبیرات نسبتا دشوار که بعد از تلخیص و تهذیب نیز باقی‌مانده که در فرهنگ آخر کتاب توضیح داده شده است.