انسان، مارکسیسم، اسلام

از متن کتاب:
توافق بر سر یک تعریف دقیق منطقی از انسان تقریبا محال است. زیرا بر حسب بینش های علمی، مکتب های فلسفی و عقاید مذهبی گوناگون متفاوت است. علم نیز هنوز پرده ای از روی این جهان صغیر برنگرفته است و به گفته الکسیس کارل: "انسان به همان اندازه که متوجه جهان خارج از خویش شده و در آن پیش رفته است، از خود دور شده و حقیقت خویش را از یاد برده است." و تصادفی نیست که وی به عنوان نخستین بنیانگذار موسسه ویژه "انسان شناسی علمی" و در عین حال یکی از برجسته ترین چهره های علم در عصر ما، از انسان به عنوان "این مجهول" یاد می کند. اما با این همه نمی توان از کوشش در راه شناخت انسان و داشتن نوعی تلقی از ذرات و حقیقت جوهری او چشم پوشید. زیرا اولا شناخت انسان یعنی شناخت خود ما، و بدون آن ما را نوعی "ناخودآگاهی سیاه" فرا می گیرد که چراغ درخشان علم (آگاهی) نمی تواند ما را به جایی راهبر گردد. و این همان کمبود فاجعه آمیزی است که انسان امروز را علیرغم موفقیت های خیره کننده اش در جهان علم از فهم درست معنی زندگی و مفهوم وجودی خویش محروم ساخته و به قول "دیوئی" او را از انسان قدیم در حاکمیت بر خویش ضعیف تر و ناآگاه تر نموده است...