بیرون از سه جهان: گفتمان نسل چهارم

عنوان کتاب، «بیرون از سه جهان گفتمان نسل چهارم »، به خوبی نمایانگر آن آمیزه ای از آرمانگرایی و واقعگرایی است که هم روشِ همایونِ سیاست ورز بود و هم منشِ همایونِ اندیشه مند. آرمانِ سربلندی ایران برای همایون در بیرون رفتن از سه جهانِ اسلامی، سوم و خاورمیانه ای تعریف میشود. آرمانی که آرزویی دیر پیای میتوانست قلمداد شود اگر واقعیت جامعه ایرانی خبر از پیدایش و گسترش گفتمان دموکراسی لیبرال نمیداد. رخدادِ «جنبش سبز » بزنگاه تار یخی بود که امکان گره خوردگی آرمان و واقعیت را نوید داد. پس جایگاهی که جنبش سبز در این کتاب دارد نباید چندان خواننده را شگفت زده کند. شگفتی در خود آن رخداد است، چون همانگونه که همایون مینویسد «من خود همواره امیدوار به دیدن چنین منظر های بودم ولی کمتر از دیگران از آنچه رو ی داده است در شگفت نشده ام.» خصوصاً که اینبار و برای نخستین بار در تار یخ همروزگار »بهترین ویژگی ها و با ا ترین آرما نهای جامعه» را نه ا ین و آن شخصیت یا رهبر سیاسی بلکه نسلی با گفتمان و در آرمانش تجسم بخشیده است، نسلی که همایون »نسل چهارم صد ساله دوران تار یخ مدرن ایران» مینامد.
پس باز جای شگفت ی نیست که روی سخن همایون بیش از هرکس با همین نسل باشد که امیدِ دگرگونی را نمایندگی میکند. در کارزار دموکراسی، برای بهتر تاب آوردن و از زود به بار ننشستنِ آرزوها نومید نشدن یا به تعبیر همایون بر ضد امید امیدوار ماندن (به بسامد بالا ی واژه »امید» در این کتاب بایستی توجه کرد) نیاز به بررسی راهها و ابزارهایی است که به کار پیکار سیاسی مردمی بیایند. اما گفت وگوی همایون با این نسل تنها به چنین بررسیهایی محدود نمیشود. شناخت همایون از تاریخ ایران و درنگش بر جنبش مشروطه از پویش و پیشرفت سرمشق هایی را پیش چشم می آورد تا نشان دهد آرمانِ بیرون رفتن از سه جهان، آرمانی که آینده ایران را رقم خواهد زد، گذشته ای داشته و سرآغازی. و در این نگاه به پشت برای بهتر گام برداشتن به پیش، همایون از رویارویی با هرچه در گذشته دور و نزد یک عوامل و عناصر واپسماندگرا را میسازند، تن نمیزند و چشم بر آن ها نمیبندد. چون بخت شکل گیری نظام سیاسی دموکرات لیبرال را در ر یشه کن کردن آ نها میداند......