مادر ترا ستایش می کنم! ترا که رنج بی نهایت داشتی و توانایی آسودنت نبود. شب و روزت در اندیشه من می گذشت و خور و خوابت از یاد رفته بود. ترس از پیشامد ترا برمیداشت و تو به خاطر من از ترس خود هم می ترسیدی. مادر ترا ستایش می کنم!

او پادشاهی بود که در زمان حکومت خود، پرچم ایران را بر بالای دروازه های شهر بصره برافراشت. وی از جمله پادشاهانی بود که پس از دستیابی به حکومت، ساده زیستن را رها نکرد. کریمخان از طایفه زند بود که در اطراف ملایر سکنى داشتند و به امر نادرشاه به خراسان کوچانیده شدند.

کتاب دارای چند جلد است و با آنکه ظرف مدت بیشتر از چهل سال نوشته شده ولی از طرحی تقریبا یکسان برخوردار است به این ترتیب که مولف در هر جلد، قبل از اینکه سرگذشت شاعران و نویسندگان هر دوره و آثار آنان را بنویسد، برای آشنا شدن خواننده با اوضاع و احوال آن دوره، فصولی را به اوضاع سیاسی و اجتماعی، وضع علوم و دانش و مباحث دینی و کلامی آن دوره اختصاص داده است.

داستان این رمان به ماجرای پرونده ای قضایی می پردازد که رسیدگی به آن، به مدت چهار دهه طول کشیده است؛ پرونده ای بدنام که در آن، ارث و میراث باقی مانده به تدریج توسط مخارج بالای حقوقی در حال بلعیده شدن است. دیکنز مخاطبین را با گذشته این پرونده آشنا می کند و در همین حین، برخی از عجیب ترین و به یاد ماندنی ترین شخصیت های خود را به آن ها معرفی می نماید.

ماجرای نمایشنامه درباره یک کارمند ساده و عیالوار، ولی با وجدان است که حاضر نشده‌ رشوه ای برابر ده هزار برابر! حقوقش را در ازای یک کار ساده دریافت کند. به ناچار و برای گول زدن این انسان ساده که به مرض پارسایی از درجه پنج مبتلاست، شیطان شخصاً وارد زندگی وی می‌شود.