روزگار سپری شده مردم سالخورده - جلد 1

داستان روایت سرگذشت‌های تلخی است که تحت تاثیر عوامل محیطی و خشکسالی و عوامل اجتماعی می‌گذرد. این زندگی به زندگی آدم‌های این دیار پیوند خورده است. رویدادهای مهم تاریخی ایران در رمان وجود دارد که در شکل‌گیری شخصیت‌های رمان بسیار تاثیر دارد. برای درک دقیق باید هریک از شخصیت‌ها تفسیر شوند. شروع بسیار قوی است. ماجرا از یک صبح نحس شروع می‌شود. پدر عبدوس قصد خروج از خانه دارد که صدای عرعر خر که نماد نحسی است بلند می‌شود. چنان با خواندن چندخط ابتدائی در داستان پرتاب می‌شوید که خیال بیرون آمدن ندارید. داستان از زبان چندین راوی گفته می‌شود. بهترین ویژگی تغییر ظریف و ماهرانه شخصیت اول داستان در طول ماجرا است. درمورد توصیفات و تشبیهات و نثر بی‌نظیر دولت آبادی قبلا سخن گفته‌ایم. کار دیگر محمود پراکنده‌گویی است که با مهارت از پس آن برآمده. شخصیت‌ها با لحن‌شان خودشان را به ما می‌شناسانند.