تاریخ ملل و دول اسلامی

مقدمه کتاب:
در این کتاب که اثر گرانقدر بروکلمان خاورشناس و محقق آلمانی است . تاریخ همه کشورها و دولت های اسلامی از ظهور اسلام تا سال 1939م ( آغاز جنگ جهانی دوم ) مورد بحث قرار گرفته است و اگر تکلمه (پرلمان) را که حوادث بین سال های 1939 تا 1948 م را به قلم آورده را در نظر بگیریم ، تاریخ حاضر وقایع جهان اسلامی را تا سال 1948 م یعنی بیست سال قبل ، در بر می گیرد . بروکلمان با دقت نظر و احاطه خاصی که دارد ، با مطالعه منابع متعدد توانسته است علاوه بر بیان سرگذشت ملل اسلامی از آغاز تا کنون ، تاریخ اجتماعی ، سنن و آداب و رسوم ، نهضت های مذهبی و سیاسی ، اوضاع ادبی و علمی و صنعتی آنان را در گذشته و حال بیان کند و اثری جامع که نظیرش را در بین کتاب های مشابه نمی توان یافت در دسترس طالبان بگذارد .
مولف ، کتاب را در پنج بخش ترتیب داده است: قسمت اول را به شرح ظهور اسلام و رسالت حضرت محمد و شرح خلفای راشدین و بنی امیه اختصاص داده است . در قسمت دوم به شرح امپراتوری جهانی اسلام و انحطاط آن پرداخته و از خلفای عباسی آغاز کرده و وضع سلسله های مذهبی از قبیل قرامطه و فاطمیان و نیز دوره سامانیان و غزنویان و سلجوقیان و نیز وضع اسلام در اسپانیا و سرانجام حکومت مغولان و پایان خلافت خوارزمشاهیان را مورد بحث قرار داده است .قسمت سوم کتاب در شرح امپراتوری عثمانی است که منتهی به ظهور صفویه رقیب سرسخت عثمانی ها می شود . در قسمت چهارم وضع کشورهای اسلامی در قرن نوزدهم و امپراتوری عثمانی و مصر و تسلط دول غربی بر این کشورها و نیز تاریخ کشورهای الجزایر و مراکش و سودان و جز آن توضیح داده شده است . در قسمت پنجم تجدید سازمان ملل اسلامی پس از جنگ جهانی اول مورد بحث قرار گرفته است و از سیاست داخلی و خارجی و نفوذ تمدن اروپا و سلطه خارجیان در این کشورها سخن رفته است . در خاتمه شرحی درباره افغانستان و ایران و نیز سلسله قاجاریه و خاندان پهلوی آورده است و آنگاه با شرح حوادث بین سال های 1939 تا 1948 به قلم پرلمان که در آن از کشورهای ترکیه ، مصر ، عربستان ، عراق ، سوریه ، لبنان ، فلسطین ، ایران ، و یمن گفتگو شده ، کتاب پایان می یابد .
اصل این کتاب به زبان آلمانی است . کتاب حاضر ترجمه از متن فرانسوی آن است .