رسته‌ها
خاطرات ظل‌ السلطان - جلد 2
امتیاز دهید
5 / 4.6
با 49 رای
امتیاز دهید
5 / 4.6
با 49 رای
به اهتمام: حسین خدیوجم

خاطرات ظل السلطان - جلد 1
http://ketabnak.com/book/73532

مسعود میرزا ظل‌السلطان، پسر ارشد ناصرالدین شاه، خاطرات و سفرنامه‌اش را در «تاریخ سرگذشت مسعودی» روایت کرده است. وی علاقه بسیاری به شکار و گردآوری عتیقه داشت و از نظر ثروت و طول مدت حکمرانی و قدرت با هیچ یک از اقوام خود قابل مقایسه نیست.
سلطان مسعود میرزا، فرزند ارشد ناصرالدین شاه قاجار سال 1228 ش به دنیا آمد. وی سه سال از مظفرالدین شاه بزرگتر بود ولی چون مادرش از خاندان قاجاریه نبود، به ولایتعهدی منصوب نشد. در زمان حکومتش بر فارس، به دلیل ظلم فراوان، عزل شد ولی مدتی بعد به اصفهان رفت و تا 34 سال بعد با ستم حکمرانی کرد.

«تاریخ سرگذشت مسعودی»، خاطرات و سفرنامه مسعودمیرزا ظل السلطان (فرزند ناصرالدین شاه) به روایت خود اوست. مسعود میرزا در سال 1323 این کتاب را به کمک فرزندش، اسماعیل میرزا، تدوین کرد. وی بخش مهمی از کتاب را تقریر کرده و اسماعیل میرزا نوشته و بخش دیگر را از روزنامه شکارهای خود نقل کرده است.

این کتاب دارای دو بخش است؛ شرح مسافرت‌های مسعود میرزا به مناطق مختلف ایران در شش باب و شرح سفر او به فرنگستان که در خلال آن‌ها اطلاعات دیگری هم آمده است. باب اول کتاب درباره تاریخ تولد و نسب و نژاد مسعودمیرزاست، طبق روایت او نسبِ خاندان قاجار به اشکانیان می‌رسد!

باب دوم درباره سفر مسعود میرزا به مازندران و استرآباد است. مسعود میرزا سیزده ساله بود که پدرش او را حاکم آن‌جا کرد. وی در شرح سفر خود، به وقایع مهم دوره سلطنت پدرش اشاره می‌کند. باب سوم، شرح سفر او به فارس است که ضمن آن، وقایع تاریخی، موقعیت جغرافیایی، شرح بلوکات و افواج و ایلات آن منطقه و نحوه جمع‌آوری مالیات و خرج کردن آن بیان شده است.

باب چهارم، سفرنامه اصفهان است که در این باب نیز مطالب تاریخی و جغرافیایی منطقه ذکر شده است.

باب پنجم شرح سفر مسعود میرزا به عراق عجم (اراک ) است. باب ششم به شرح سفر بروجرد و لرستان اختصاص دارد و ضمن آن به برخی مسایل مانند شورش ایلات لر، شورش افغان‌ها نیز پرداخته شده است. همچنین شرح کتاب‌هایی که به همت او ترجمه شده نیز در این باب آمده است. وی در پایان این باب مطالبی درباره شکارهای خود آورده و درباره نام حیوانات مختلف توضیحاتی درباره آن حیوان داده است.

بخش دوم کتاب، سفرنامه فرنگستان است. این سفر در 1323 از بندر انزلی آغاز شده است. مطالب این بخش مشتمل است بر مشاهدات نویسنده از روسیه، اتریش ، آلمان و فرانسه و مطالبی درباره کشتار یهودیان و درگیری ارامنه و مسلمانان در بادکوبه.
مسعودمیرزا هنگام تدوین کتاب، هرگاه مطلبی را به خاطر می‌آورده که با مطالبش ارتباط داشته به سفرنامه می‌افزوده است، ازین‌ رو کتابش انسجام ندارد. همچنین اظهارنظرهای بی‌مایه، خودستایی‌ها و تحقیقات غیرقابل اعتماد نیز از ارزش کتاب کاسته است.
تاریخ سرگذشت مسعودی نخستین‌بار در 1325 در تهران چاپ سنگی شد. در سال 1362ش دو چاپ عکسی از همین چاپ در تهران منتشر شد که یکی از آن‌ها را فرهنگسرای یساولی با مقدمه ابوالحسن شمس محمدی و افزودن فهرست اعلام و چند عکس، به چاپ رساند و دیگری را انتشارات دنیای کتاب با مقدمه ناشر و آلبومی از تصاویر چاپ کرد. در 1363ش به کوشش حسین خدیوجم (متوفی 1365ش ) متن کتاب منقح شد و در 1368 ش، در سه جلد، همراه با حواشی و توضیحات، با عنوان خاطرات ظل‌السلطان به چاپ رسید(کتاب فوق).
مهشید موسوی از پژوهشگران موسسه مطالعات تاریخ ایران معاصر در مقاله‌ای ظل‌السلطان را این‌گونه تفسیر می‌کند: «او سه سال از مظفرالدین شاه بزرگتر بود ولی چون عفت السلطنه از دودمان شاهان قاجار و از زن‌های عقدی ناصرالدین شاه نبود، ظل السلطان به ولیعهدی انتخاب نشد. حسرت ولایتعهدی، از اوان کودکی حسادت برادرش مظفرالدین میرزا را در جانش بر انگیخت و تا پایان عمر، آرزوی مالکیت و پادشاهی یک دم از مخیله‌اش دور نشد.»
وی املاک مردم را با زور و قهر، غصب و تصرف می‏کرد و شورش‏‌ها را با سنگدلی سرکوب می‏کرد. در حدود سال 1259ش که به اوج قدرت رسیده بود، به پشتوانه ارتش محلی خود، اوامر حکومت مرکزی را نادیده می‏‌انگاشت و در سال 1261 به ناصرالدین شاه پیشنهاد کرد که حاضر است در ازای دریافت مقام ولایتعهدی، مبلغ هنگفتی پیشکش کند.
موسوی ادامه می‌دهد: «ظل‌السلطان پس از پایان دوره حکمرانی‌اش در مازندران، به تهران احضار شد و پس از ورود به پایتخت با همدم الملوک (دختر امیرکبیر) که بعدها به همدم‌السلطنه ملقب شد ازدواج کرد و پس از برگزاری مراسم عقد ازدواج به فرمانروایی فارس انتخاب شد. مسعود میرزا در سال 1921 به اصفهان رفت و این مرتبه دوره حکمرانی او تا سال 1325 یعنی 35 سال متوالی ادامه پیدا کرد. از همان اوان شباب و عنفوان جوانی راه استفاده یا به اصطلاح آن ایام، دخل و مداخل را خوب می‌دانست و به جمع آوری نقدینه و جواهر و املاک عشق و علاقه مفرطی داشت و روز به روز بر دامنه سلطه و چنگ اندازی بر املاک حومه اصفهان می‌افزود.»
وقتی خبر مظالم او به گوش ناصرالدین رسید، شاه قاجار درصدد سفر به اصفهان و بررسی اوضاع آنجا برآمد. در این هنگام ظل السلطان بیمناک به تهران آمد و به شاه و درباریان هدایای نفیس تقدیم کرد. با این همه، شاه پس از مدت کوتاهی، با صدور فرمانی، او را از سراسر قلمرو حکومتی غیر از اصفهان برکنار کرد. او در تمام دوران سلطنت مظفرالدین شاه نیز حاکم اصفهان بود و با مشروطه‌‏خواهان به شدت برخورد می‏‌کرد. از دیگر کارهای جنون‏‌آمیز او، تخریب آثار و ابنیه‏‌های با ارزش دوران صفوی در اصفهان بود تا شاه به این شهر توجهی نداشته باشد و او مطلق العنانِ آن دیار شود.
پژوهشگر موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران می‌افزاید: «دوران حکومت ظل السلطان در اصفهان، به قلع و قمع مخالفان و سرکوب شورش‌های محلی و داخلی یا افزون بر دارایی‌های کلان، از طریق دست‌اندازی بر اموال مردم می‌گذشت و از آن‌جا که مملکت‌داری جایی در ذهنیت قاجار نداشت، اغلب اوقات را به شکار و بلوک‌گردی و خوشگذرانی سپری می‌کرد. با این حال، نباید از نظر دور داشت که تشکیل قشون منظم، تأسیس روزنامه فرهنگ، افتتاح مدرسه همایونی به سبک جدید و اکل دو میلیتر (Ecole de Militaire) یا مدرسه نظامی برای تعلیم داوطلبان قشون، از جمله اقدامات ظل السلطان در اصفهان است.»
مسعود میرزا در اواخر جنگ جهانی اول به اصفهان بازگشت و در عمارت خود در باغ نو منزوی شد. پس از مرگ فرزند بهرام میرزا سردار مسعود، در دریای مانش دچار اختلال حواس شد و در 10 تیر ماه 1297ش برابر با 22 رمضان 1336 ق در حدود هفتاد سالگی درگذشت.
بیشتر
اطلاعات نسخه الکترونیکی
تعداد صفحات:
419
فرمت:
PDF
آپلود شده توسط:
kaydan
kaydan
1395/12/11

کتاب‌های مرتبط

درج دیدگاه مختص اعضا است! برای ورود به حساب خود اینجا و برای عضویت اینجا کلیک کنید.

دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی خاطرات ظل‌ السلطان - جلد 2

تعداد دیدگاه‌ها:
16
فوق العاده یکی از خاطرات موثقی که وقتی میخونیش میفهمی چه ظلمها که نکرده و چه بلایی که بر سر اصفهانیها نیورده

دوستان کتاب خاطرات فروغ السلطنه دختر ناصر الدین شاه را خونده ؟ایا ارزش تاریخی داره؟معتبره؟
درباره اینکه توران آغا فروغ السلطنه دختر پادشاه و همسر اول مهدی قلی خان مجدالدوله پسر خاله شاه و میرآخور او خاطراتی نوشته باشد بار نخست است که می شنوم هرچند وی بانویی ادیب و گرداورنده داستان امیر ارسلان نامدار بود.
آیا شما خاطرات تاج السلطنه را خوانده اید؟
گویا این خاطره چندان مستند نبوده و در دوران پهلوی اول گرداوری شده و هدف کوبیدن قاجار بوده است.
[quote='kaydan']بله دوست گرامی کتاب تاریخ بیداری ایرانیان(ناظم السلام کرمانی) همانگونه که فرمودید دارای 5 جلد در دو مجلد می باشد(تصحیح زنده یاد سعیدی سیرجانی)، خوشبختانه کیفیت خوب این کتاب (با تصاویر گالنگور) چاپ 57 موجود است، یک نسخه از این کتاب نیز موجود است چاپ 1332 انتشارات سینا که در یک جلد(در سه مجلد میباشد) فکر میکنم نسخه اولی به اهتمام سعیدی سیرجانی کاملتر است.
فرصت شود حتما اسکن آن را مد نظر قرار خواهم داد.
باسپاس از شما[/quote]
دوستان کتاب خاطرات فروغ السلطنه دختر ناصر الدین شاه را خونده ؟ایا ارزش تاریخی داره؟معتبره؟
[quote='kaydan']بله دوست گرامی کتاب تاریخ بیداری ایرانیان(ناظم السلام کرمانی) همانگونه که فرمودید دارای 5 جلد در دو مجلد می باشد(تصحیح زنده یاد سعیدی سیرجانی)، خوشبختانه کیفیت خوب این کتاب (با تصاویر گالنگور) چاپ 57 موجود است، یک نسخه از این کتاب نیز موجود است چاپ 1332 انتشارات سینا که در یک جلد(در سه مجلد میباشد) فکر میکنم نسخه اولی به اهتمام سعیدی سیرجانی کاملتر است.
فرصت شود حتما اسکن آن را مد نظر قرار خواهم داد.
باسپاس از شما[/quote]
ممنون از شما و خسته نباشید بخاطر زحمت هایی که میکشید
بله دوست گرامی کتاب تاریخ بیداری ایرانیان(ناظم السلام کرمانی) همانگونه که فرمودید دارای 5 جلد در دو مجلد می باشد(تصحیح زنده یاد سعیدی سیرجانی)، خوشبختانه کیفیت خوب این کتاب (با تصاویر گالنگور) چاپ 57 موجود است، یک نسخه از این کتاب نیز موجود است چاپ 1332 انتشارات سینا که در یک جلد(در سه مجلد میباشد) فکر میکنم نسخه اولی به اهتمام سعیدی سیرجانی کاملتر است.
فرصت شود حتما اسکن آن را مد نظر قرار خواهم داد.
باسپاس از شما
[quote='kaydan']نقل قول از reza901:به دوستان پیشنهاد می کنم کتاب تاریخ بیداری ایرانیان اثر ناظم الاسلام کرمانی را حتما مطالعه کنند..اثر ارزشمندیه..
بله دوست عزیز کتاب بسیار ارزنده ایست خصوصا 4 جلد آن که توسط زنده یاد سعیدی سیرجانی تصحیح گردیده.
نمیدانم کیفیت این کتاب چگونه است. ولی اگر دوستان کتابهای از این قبیل رو برسی میکردن تا ببینند اگر هرکدام از این منابع ارزشمند اسکن آن کیفیت مطلوبی ندارد مجددا با کیفیت بهتر اسکن و در سایت قرار میدادیم.
کتاب تاریخ مشروطه ایران کسروی میدانم که هر دو جلد کیفیت خوبی ندارد. کتاب تاریخ اجتماعی ایران راوندی 12 جلد که واقعا وضعیتش اسفبار است، بعضی مجلدات که تایپی است و استناد به آن ضعیف است به هر روی اگر دوستان لیستی از این منابع تهیه می نمودن بد نبود که در آینده بتوان با کیفیت بهتر انها را اسکن و در اختیار علاقمندان قرار داد.[/quote]
با سلام و خسته نباشید خدمت kaydan محترم
دوست عزیز کتاب تاریخ بیداری ایرانیان جلد 1-3 کیفیت نسبتا خوبی داره ولی نوشته ها تقریبا کم رنگ هستن به همین دلیل حاضر به دانلود جلد 4-5 نشدم
چنانچه برای شما مقدوره، لطفا این کتاب رو با کیفیت اسکن بهتر و در جلد های مجزا در سایت قرار بدید
با تشکر
[quote='reza901']کتاب تاریخ اجتماعی راوندی که فاجعه بار اسکن شده..بعضی جلدهایش که به صورت تایپی می باشد..البته باز تاریخ 18 ساله آذربایجان و مشروطیت ایران از مرحوم کسروی کیفیتش قابل قبول تره.[/quote]
بله همینگونه است که میفرمایید، چاپ جلد 9 این کتاب(فرقه های اسلام) اولین بار در استکهلم سوئد توسط انتشارات آرش صورت گرفته، بعدها در ایران نیز چاپ و منتشر گردید. جالبه که هردو نسخه رو با یکدیگر مطابقت دادم دیدم از نظر چاپ و صحافی چاپ ایران بسیار مرغوبتر بوده و جالبه که با وجود محتوای این جلد در چاپ داخل هیچ سانسوری در آن صورت نگرفته بود!
کتاب تاریخ اجتماعی راوندی که فاجعه بار اسکن شده..بعضی جلدهایش که به صورت تایپی می باشد..البته باز تاریخ 18 ساله آذربایجان و مشروطیت ایران از مرحوم کسروی کیفیتش قابل قبول تره.
[quote='reza901']به دوستان پیشنهاد می کنم کتاب تاریخ بیداری ایرانیان اثر ناظم الاسلام کرمانی را حتما مطالعه کنند..اثر ارزشمندیه..[/quote]
بله دوست عزیز کتاب بسیار ارزنده ایست خصوصا 4 جلد آن که توسط زنده یاد سعیدی سیرجانی تصحیح گردیده.
نمیدانم کیفیت این کتاب چگونه است. ولی اگر دوستان کتابهای از این قبیل رو برسی میکردن تا ببینند اگر هرکدام از این منابع ارزشمند اسکن آن کیفیت مطلوبی ندارد مجددا با کیفیت بهتر اسکن و در سایت قرار میدادیم.
کتاب تاریخ مشروطه ایران کسروی میدانم که هر دو جلد کیفیت خوبی ندارد. کتاب تاریخ اجتماعی ایران راوندی 12 جلد که واقعا وضعیتش اسفبار است، بعضی مجلدات که تایپی است و استناد به آن ضعیف است به هر روی اگر دوستان لیستی از این منابع تهیه می نمودن بد نبود که در آینده بتوان با کیفیت بهتر انها را اسکن و در اختیار علاقمندان قرار داد.
به دوستان پیشنهاد می کنم کتاب تاریخ بیداری ایرانیان اثر ناظم الاسلام کرمانی را حتما مطالعه کنند..اثر ارزشمندیه..
خاطرات ظل‌ السلطان - جلد 2
عضو نیستید؟
ثبت نام در کتابناک