رسته‌ها

شورش بر امتیازنامه رژی: تحلیل سیاسی

شورش بر امتیازنامه رژی: تحلیل سیاسی
امتیاز دهید
5 / 4.5
با 44 رای
نویسنده:
امتیاز دهید
5 / 4.5
با 44 رای
امتیازنامه دخانیات معروف به((رژی)) یکی از انحصارنامه هایی بود که حکومت (قاجار)ایران به بیگانگان واگذارد – رشته امتیازنامه هایی که توالی و پیوستگی داشت، با حوزه فعالیت اقتصادی بسیار گسترده - از شراب سازی گرفته تاکارخانه قند و راه سازی و معدن کاری و بانکداری و راه آهن و غیره، همه را در برمی گرفت. این امتیاز نامه ها مبحث وسیع اقتصاد استعماری مغرب زمین را در دوره بیست و پنج ساله آخر سده نوزدهم می سازد. انحصارنامه هایی که برو رویهم نفی می کرد استقلال اقتصادی مملکت را، همچنانکه محصور کننده حاکمیت سیاسی دولت بود. در میان آن همه امتیازنامه ها، تنها رژِ بود که به اعتراض و مقاومت برخورد طغیان و ستیز برانگیخت.
مطالعه در اقتصاد تنباکو که ماده بسیار مهم اقتصاد ایران را می ساخت، و برسی سیاست ایران در برابر سیاست استعماری مغرب، موضوع تحقیق مضبوطی است که دوست و همکارم درکتر هما ناطق در دست نگارش دارد. تحقیقی که همچون دیگر آثار او بکر و بدیع است و در رتبه بلند فکر تاریخی: سهم او در ترقی دادن فن تاریخ نویسی و مطالعه در تاریخ ایران سده گذشته، درخشان است.
نگارش بخشی از آن کتاب را من پذیرفتم که فقط فصلی است از داستان امتیاز رژی، محدود به حرکت سیاسی ضد رژی، حرکتی که سرانجام رژی را به خاک افکند.
موضوع ((امتیازنامه)) یا((انحصارنامه)) رژی شناخته شده است. قرارنامه مقرر می داشت: دولت ایران((خرید و فروش و ساختن، در داخل و خارج، کل توتون و تنباکو)) را که در ایران بعمل آورده می شود به مدت پنجاه سال در انحصار تالبوت و شرکاء واگذار می کند. ((بجز صاحبان امتیازنامه، احدی حق نداشته و نخواهد داشت که به جهت خرید و فروش توتون و تنباکو و سیگار و سیگارات و انفیه و مثله، اجازه کتبی به احدی بدهد)) صاحبان امتیازنامه متعهداند که سالیانه پانزده هزار لیره به خزانه ایران بپردازند، از عایدی خالص کمپانی نیز یک چهارم به خزانه ایران می رسید کمپانی متعهد است که (( تمامی مقدار توتون تنباکو که در ایران حاصل می شود و قابل استهلاک باشد نقدا ابتیاع نمایند)) زارعین توتون و تنباکو متعهد خواهند بود که((به نزدیک ترین گماشته کمپانی از مقدار توتون و تنباکوی محصول خودشان بلادرنگ اطلاع بدهند)) که قرارخرید آن داده شود، هرکس که((معلوم شود که بدون اجازه کمپانی، توتون و تنباکو و سایر دخانیات فروخته است، مورد تنبیه سخت خواهد گردید و جریمه خواهد شد)) خرده فروشان فعلی توتون و تنباکو می توانند با اجازه نامه کمپانی به کسب خود ادامه دهند، حل هر اختلاف بین ایران و کمپانی به حکمیت واگذار می شود.
انحصارنامه ای که اصول مهمترین مواد آن نقل شد، در 27 رجب1307(20 مارس 1890) در تهران به امضا رسید...

((جلد دوم این کتاب به نام "بازرگانان در دادوستد بانک شاهی و رژی تنباکو" توسط دکتر هما ناطق تالیف گردیده و از جمله منابع بسیار ارزشمند در رابطه با تاثیرات اقتصادی رژی بر جامعه ایران دوران قاجار است، جنبش تنباکو جنبشی اعتراضی است که به اعتراف بسیاری از محققین آن را آغازگر جنبش مشروطه میدانند.))
بیشتر
اطلاعات نسخه الکترونیکی
تعداد صفحات:
166
فرمت:
PDF
آپلود شده توسط:
kaydan
kaydan
1395/09/26
درج دیدگاه مختص اعضا است! برای ورود به حساب خود اینجا و برای عضویت اینجا کلیک کنید.

دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی شورش بر امتیازنامه رژی: تحلیل سیاسی

تعداد دیدگاه‌ها:
3
همیشه این سئوال مهم در ذهن من بود که چرا این همه امتیاز در دوره قاجار به انگلیسی ها و روسیه تزاری واگذار می شد اما آیت الله شیرازی به امتیاز انحصار تجارت توتون و تنباکو به جولیوس رویترز اعتراض کرده است ؟ دوستی این کتاب آقای آدمیت را به من معرفی کرد و انصافا از خواندن آن لذت بردم و پاسح سئوالم را گرفتم و افسوس خوردم چرا این همه دیر با این کتاب آشنا شدم
فریدون آدمیت مورخ محقق و متفکری است که خواندن کتابهایش به آدمی دیدگاه و روش میدهد و به نظر می رسد در حق او جفا شده است، اما با این وجود قدرت علمی و پژوهشی او از متن و بطن آثارش پیداست
کتابی مهجور از فریدون آدمیت که خواندنش برای محقق تاریخ معاصر بسیار ضروری است. چراکه هم به تمام ابعاد ماجرای رژی می‌پردازد و هم برخلاف روایت غالب، روحانیون را نه جلودارِ این جریان بلکه بیشتر همراهِ این جریان می‌داند و تجار را پیش‌رو این جریان تلقی می‌کند.
شورش بر امتیازنامه رژی: تحلیل سیاسی
عضو نیستید؟
ثبت نام در کتابناک